Montenegro of Crna Gora (Zwarte Berg) is de eerste ecologische staat ter wereld. Dit betekent dat het land er alles aan doet om zijn natuur en diersoorten te beschermen en te behouden.
Montenegro heeft oude bossen met bomen van meer dan 500 jaar oud, kristalheldere rivieren en landschappen die nog volledig door mensen onbewoond zijn, waar beren en wolven de dienst uitmaken.
Beste tijd om te reizen op een budget: voor en na het hoogseizoen. Alleen in de periodes voor juni en na augustus kan je betaalbare prijzen vinden voor accommodatie en eten.
Kotor
Aankomst in Kotor vanuit Mostar per bus
Nadat we een paar weken in Bosnië en Herzegovina hadden verbleven, zetten we onze reis richting het oosten voort wat ons tot Montenegro bracht.
Na een klein beetje onderzoek waren we ervan overtuigd dat Kotor een goede plek was om te beginnen. Als je op de kaart kijkt, zie je dat Mostar zo’n 3 uur van Kotor is. Echter, onze buschauffeur nam niet de snelste route.
In plaats daarvan reden we helemaal naar Podgorica, wat dichter aan de oostelijke grens ligt, om daarna naar Budva in het zuiden te rijden. Pas daarna kwamen we in Kotor, vlak tegen de westelijke grens. De rit kostte ons meer dan 9 uur, ongeveer 5 uur langer dan we hadden verwacht. We kwamen dus ook pas laat in de nacht aan en liepen richting het centrum.
Kotor stadscentrum: de kattenstad
Het middeleeuwse stadscentrum van Kotor is nog steeds omringd door een goed bewaard gebleven stadsmuur en toen we in de nacht aankwamen, was de binnenstad mooi verlicht.
Hier en daar lagen wat katten te slapen en toen we uitkwamen bij een klein pleintje, zat het echt vol met katten. Terwijl we probeerden wat foto’s te maken van een klein katje, kwam het dichterbij en het genoot van aandacht. We bleven tot de volgende ochtend op een bankje wachten en het katje bleef de hele nacht op mijn schoot liggen.
Terwijl we wachtten, kwam een schoonmaker met ons praten. Hij noemde een hotel genaamd Hotel Fjord en zei dat ze mensen zonder geld geen problemen geven en gewoon laten slapen. We verstonden hem niet al te goed want zijn Engels was niet zo geweldig dus we begrepen niet wat hij bedoelde tot we de volgende ochtend per toeval Hotel Fjord passeerden. We zagen toen wat de schoonmaker bedoelde: het hotel is verlaten.
Ontdekking van het verlaten Hotel Fjord
Het hek voor de trap naar de ingang stond open. Eenmaal binnen, merkten we dat wij niet de enigen waren: een aantal reizigers werd net wakker nadat ze de nacht op het balkon met uitzicht over de baai hadden doorgebracht. Het hotel bleek enorm groot te zijn.
Elke verdieping hoger had een beter uitzicht dan de vorige en we kwamen niet eens helemaal tot de bovenste verdieping. Anders dan bij de meeste verlaten gebouwen, waren er delen die nog niet helemaal vernield waren, hoewel er wel mos groeide op de vloerbedekking waar het blootgesteld is aan de regen. Sommige kamers en hallen hielden abrupt op en waar een muur of vloer had moeten zijn, was alleen een gat. Het kan dus wel gevaarlijk zijn om hier in het donker rond te lopen.
Vanaf het balkon konden we de baai met torkoois water goed overzien en er was genoeg ruimte om te ontspannen aan de waterkant. Er waren hier niet veel mensen. Eigenlijk was er overal veel ruimte rondom de Baai van Kotor.
Vergeleken met de Kroatische kust, die volledig is overspoeld met massa’s toeristen, leek Kotor vrij rustig en leeg. We liepen naar beneden om langs de waterkant te zitten en we vonden daar ook een verlaten zwembad dat nog bij Hotel Fjord hoort. Dit zwembad is al een tijdje niet schoongemaakt dus het is waarschijnlijk niet aan te raden daar te zwemmen, maar met zulk schoon zeewater meters verderop, is een zwembad eigenlijk sowieso waardeloos.
Onderdak en eten
De beste en goedkoopste optie voor overnachting in Montenegro is om kamers of Sobe te vinden. Het is een groot voordeel als je ook wat van de lokale taal spreekt om over de prijs te onderhandelen.
Meestal gaat de prijs omlaag als je meerdere nachten boekt. In ons geval konden we de prijs omlaag krijgen naar 8 euro per persoon per nacht omdat we 5 nachten wilden blijven. De prijs voor 3 nachten zou € 15 per persoon per nacht zijn. Als je geen zin hebt om langer dan één nacht te blijven, kan de prijs zelfs tot € 25 stijgen.
Als je een wandeling maakt langs de promenade van Kotor, waar grote cruiseschepen in de poort liggen, zal je het met ons eens zijn dat Kotor snel een bestemming voor de rijken wordt. Ondanks dat is het nog steeds mogelijk om betaalbare accommodatie te vinden zodat Kotor niet alleen een bestemming voor de rijken is maar ook voor reizigers met een lager budget.
Wat geldt voor accommodatie, geldt ook voor eten: in het centrum met duizenden rijkelui uit cruiseschepen als doelgroep kan een vlugge maaltijd al snel veel meer dan € 10 kosten terwijl we in een restaurant aan de overkant van onze kamer een biertje en allebei een maaltijd aten voor ongeveer € 4 in totaal. Als je het in een winkel koopt, ben je zelfs nog goedkoper uit.
Prijzen:
Burek: € 0.60
Bier (0.5 l): € 0.75
Bier (1.5 l): € 1.20
Fles water (1.5 l): € 0.50
Brood: € 0.70
Chips, koekjes, zoutstengels: alle onder € 1
Algemene tip voor het vinden van accommodatie in Montenegro:
Hostels worden door de lokale bevolking gezien als een manier om makkelijk geld binnen te harken en AirBnB steunt alleen de rijke investeerders die alleen nog rijker worden.
Als je niet alleen geld wil besparen maar ook de lokale bevolking wil ondersteunen terwijl je door Montenegro reist, zoek voor borden met ‘sobe’ of vraag rond of iemand iemand anders kent die kamers verhuurt. Je zal niet alleen een betere prijs krijgen dan voor een bed in een slaapzaal van een hostel, maar ook zullen de lokale mensen je niet aanzien voor een van die toeristen met meer geld dan tijd om het uit te geven zodat je makkelijker tot een goede prijs als de prijs nog steeds te hoog is voor je budget.
Waar te slapen en te eten:
Dobrota is minder dan 2 km van de oude binnenstad van Kotor. Er is een grote keus aan restaurants, bakkerijen en snackbars met hele lage prijzen. Dit is waar wij altijd ons eten en snacks haalden.
Meesterwerken van koloniale architectuur zijn te zien langs de promenade aan de baai
Maak een dagtrip naar Perast
Het buskaartje kostte ons € 1 per persoon, maar het was een hele uitdaging om op de bus te komen. Eerst wachtten we bij onze bushalte, maar de bus reed langs ons, zonder te stoppen. We zwaaiden zelfs op tijd naar de chauffeur en hij kon ons van veraf zien. Toch had hij blijkbaar geen zin om ons op te pikken. Aanvankelijk dachten we dat we bij een verkeerde halte stonden dus we liepen naar het centrum om vanaf daar een bus te nemen.
Er is nergens informatie over vertrektijden te vinden, maar volgens geruchten zou de bus elke 15 minuten komen of misschien elk kwartier na het hele uur. Beide tijden bleken verkeerd. De bus kwam aan om 12.25 uur terwijl we onze kamer rond 10 uur hadden verlaten.
Perast is een heel klein dorpje en heeft nog steeds de sfeer van een vissersdorpje, vermengd met rijke toeristen. Terwijl we door het dorpje liepen, vonden we een paadje dat omhoog leidde naar een kleine, oude kerk vanwaar we een geweldig uitzicht hadden over de baai en de twee kleine eilanden niet ver van Perast: Sveti Đorđe (Sint-Joris) and Gospa od Škrpjela (Onze Vrouwe van de Rotsen).
Het tweede eiland (Gospa od Škrpjela of Onze Vrouwe van de Rotsen) is een kunstmatig eiland, gemaakt door gezonken boten en rotsen. Tegenwoordig is het nog steeds traditie om rotsen op het eiland te gooien in een ceremonie genaamd Fašinada, elk jaar gehouden op 22 juli.
Vind je eigen paradijsje aan de baai: Muo en Prčanj
Muo ligt aan de andere kant van de baai, precies tegenover Kotor, en is op loopafstand bereikbaar. Aan deze kant van de baai leek het zelfs nog rustiger en er was genoeg ruimte om ergens aan de waterkant of op een klein strandje te zitten.
De gele velden en bergen van Prčanj laten een andere kant van Kotor zien.
Zie het fort van San Giovanni zonder te betalen
Ladder van Kotor
Als je de entreeprijs van € 3 wil omzeilen, begin dan vóór 8 uur ’s ochtends vanaf het centrum of neem de zogenaamde Ladder van Kotor om het fort te bereiken. Het is een oud herderspad en je kunt onderweg dus ook geiten op je weg tegenkomen. In tegenstelling tot het betaalde pad vanaf het centrum, is dit pad niet steil, glad en smal.
Loop net buiten de noordelijke poort van het oude stadscentrum over de brug en loop richting de bergen. Er is een klein paadje naast een hek om een gebouw dat leidt naar een rotsachtig slingerpad.
Volg het slingerpaadje helemaal tot je uitkomt bij de ruïnes van het naastgelegen dorp Špiljari waar alleen het kerkje nog overeind staat dat nu als schuur voor geiten wordt gebruikt.
Loop door tot de top van de heuvel en klim door een venster dat is aangegeven met een rode stip. Op deze plek ontmoet het hoofdpad de alternatieve route.
Vanaf hier zit het vol met toeristen, maar met het uitzicht over de baai en de ruïnes is het de drukte wel waard.
Budva
Na 5 ontspannende dagen in Kotor, was het tijd om onze bagage weer in te pakken en op zoek te gaan naar het volgende avontuur. We hadden gelezen dan Budva niet zo interessant was als Kotor, enkele negatieve artikelen zetten Budva neer als een saaie, cultuurloze plek met alleen feesten voor aso’s. Wij wilden zien wat daarvan waar was.
De prijs voor de bus zou rond de € 4 zijn voor een halfuur rijden, maar de zeer onbetrouwbare busdienst van Montenegro en de korte afstand motiveerde ons om dit stukje liftend te doen. Er was voldoende verkeer maar het duurde lang voor iemand stopte; twee vrienden uit Kotor en Bosnië gaven ons een lift in hun verroeste Lada Niva. Met Balkanmuziek pompend op hoog volume en een zeer laag dak zonder hoofdruimte probeerden we van de rit langs de kust te genieten.
Overnachting in Budva
Als toeristenmagneet heeft Budva een breder aanbod van accommodatie dan Kotor zodat de concurrentie de prijzen iets lager houdt.
We betaalden € 15 voor een privékamer niet ver van het centrum (ofwel € 7,50 per persoon), wat voor de eerste week van september een vrij goede prijs is.
Onze eerste indrukken van Budva kwamen overeen met de ervaringen van veel andere bezoekers die de stranden van Budva beschrijven als een verzameling van betaalde ligstoelen en parasols met zeer weinig ruimte voor diegenen die gewoon met hun strandhanddoek aankomen.
Hoe maak je je verblijf in Budva een onvergetelijke ervaring?</h3
Ondanks alle negatieve eerste indrukken, kwamen we toch uit bij minder verkende plekken verder dan de overvolle stranden en luide strandbars.
Het strand van Mogren biedt een geweldig uitzicht over de zee en het eiland Sveti Nikola (Sint Nicolaas). Als je in een sportieve stemming bent, loop dan tot het einde van het strand van Mogren en beklim de rotsen rondom het strand.
Onderweg naar Mogren kom je ook langs een standbeeld van een ballerina. Volgens sommigen is dit een beeld van een meisje dat hier in de buurt verdronken is.
Zie de betoverende binnenstad van Budva
Ontdek de grafitti in de tunnel
Ontdek het dorp in Griekse stijl van Hotel Aleksandar
Dit hotel bestaat uit meerdere huizencomplexen voor een groot aantal gasten. Het aardige is dat de parken en wandelpaden toegankelijk zijn voor alle bezoekers.
Geniet van een middagse wandeling langs de witte villa’s met blauwgeverfde kozijnen en potten en kleurrijke bloemen.
Hou je ogen open voor inspirerende grafittikunst en kleine parkjes met bankjes om uit te rusten.